“`html

Küresel Piyasalarda Ticaret Anlaşmaları ve Ekonomik Beklentiler

Küresel piyasalarda geçen hafta ABD’nin önde gelen ticaret ortaklarıyla tarife anlaşmaları yapması ve diğer ülkelerle de mutabakata varılacağına dair olumlu beklentiler, yatırımcıların risk alma iştahını güçlendirdi. Gözler, gelecek hafta özellikle ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararına ve yoğun ekonomik veri takvimine çevrildi.

Dünya genelinde ABD’nin gümrük tarifelerinin ekonomik etkilerine dair hâlâ bazı belirsizlikler mevcutken, ABD yönetiminin ticaret konusundaki sağladığı anlaşmalar, piyasada iyimser bir hava oluşturdu.

Özellikle ABD’nin Japonya ile yaptığı anlaşma ve Çin ile gerçekleştirilmesi planlanan görüşmeler, piyasalardaki tarife kaygılarını azaltarak olumlu bir ortam oluşturdu.

Tarife gerginliğinin hafiflemesi ve şirket bilançolarının olumlu gelmesiyle birlikte ABD’de New York Borsası’nda S&P 500 ve Nasdaq endeksleri rekor kapanışlar gerçekleştirdi.

Ticaret müzakerelerindeki olumlu gelişmeler, geçen hafta dikkatle izlendi. ABD’nin Avrupa Birliği (AB) ile de anlaşma yapmaya yakın olduğu ve AB’den ithalatlara uygulanacak yüzde 15’lik tarife beklentileri, piyasalardaki risk iştahını artırdı.

Geçtiğimiz günlerde bir etkinlikte konuşan ABD Başkanı Trump, “Eğer AB, Amerikan işletmelerine kapılarını açarsa, daha düşük gümrük vergileri uygulanabilir.” şeklinde açıklama yaptı.

ABD’nin karşılıklılık ilkesiyle uygulayacağı tarifeleri 1 Ağustos’a ertelediği için gelecek hafta piyasalarda hareketliliğin artması muhtemel görünüyor.

Önümüzdeki hafta, Fed’in para politikası kararları ve ABD’deki büyüme, kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksi gibi makro verilerin yanı sıra devam eden şirket bilançoları takip edilecek.

Analistler, piyasaların Fed’in faiz oranlarını değiştirmeyeceğini büyük bir ihtimalle öngördüğünü belirtiyor ve yıl sonuna dek iki faiz indirimine gidebileceği varsayımlarının kuvvetli olduğunu vurguluyor.

Trump, perşembe günü gerçekleştirdiği Fed ziyareti sırasında Başkan Jerome Powell’a inşaat maliyetlerinin beklenenden yüksek olduğunu ifade ederken, “Faiz oranlarını düşürmesi benim için çok önemli.” dedi. Analistler, Trump’ın Powell ile gerçekleştirilen bu görüşmenin Fed üzerinde artan siyasi baskılara işaret edebileceğini düşünüyor.

Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack ise Fed’in, hem yönetimin politikalarını hem de mevcut verileri dikkate alması gerektiğini ifade etti.

Piyasalardaki genel gelişmelere baktığımızda, hisse senedi borsalarında pozitif bir trend görülmekteyken, tahvil ve altın fiyatlarında dalgalı hareketler dikkat çekiyor.

ABD tahvil piyasasında geçen hafta alım satım faaliyetleri faal bir şekilde devam etti. 10 yıllık tahvil faizleri yaklaşık 4 baz puan düşerek yüzde 4,39 seviyesinden kapanış yaptı.

Emtia piyasasında ise altının ons fiyatı yüzde 0,39 azalarak 3,337 dolara, gümüş ise yüzde 0,1 düşüşle 38,16 dolara geriledi. Brent petrol ise yüzde 1,47 değer kaybıyla 67,60 dolardan haftayı kapattı.

Dolar endeksi de haftayı yüzde 0,9 düşüşle 97,60 seviyesinden tamamladı.

New York Borsasındaki Endekslerin Durumu

Geçen hafta New York borsasında gözlemlenen alım eğilimi, S&P 500’ün yüzde 1,46, Nasdaq endeksinin yüzde 0,90 ve Dow Jones endeksinin yüzde 1,26 değer kazanmasına katkıda bulundu.

Ayrıca, ABD’deki şirketlerin açıkladığı finansal veriler dikkatle izlendi. Amerikan elektrikli araç üreticisi Tesla, 2023 yılının ikinci çeyreğinde net karının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16 düştüğünü bildirdi. Google’ın sahibi Alphabet, nisan-haziran döneminde gelirinde yüzde 14’lük bir artış yaşarken, IBM’in gelirindeki artış ise yüzde 8 olarak kaydedildi.

Analistler, gelecek hafta teknoloji devleri Microsoft, META, Qualcomm, Arm, Apple ve Amazon’un ikinci çeyrek finansal sonuçlarının açıklanacağını vurguladı. Bu sonuçlar piyasada sektörel ve hisse bazında volatilite yaratabilir.

Makroekonomik verilerde ise, ABD’de işsizlik maaşı başvurusu yapanların sayısı 19 Temmuz ile sona eren haftada 217 bine inerek, piyasa beklentilerinin altında kaldı. Üst üste altı hafta düşüş gösteren işsizlik başvuruları, son üç ayın en düşük seviyesine geriledi.

Ayrıca, ABD’de imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) temmuzda 3,4 puan düşerek 49,5’e geriledi ve bu, sektörde bir daralma olduğuna işaret etti. Hizmet sektörü PMI ise temmuzda 2,3 puan artışla 55,2’ye çıkarak, bileşik PMI da 1,7 puan artarak 54,6 değerine ulaştı. Bu, hizmet ve bileşik PMI verilerinin son yedi ayın en yüksek seviyesine ulaştığını gösteriyor.

28 Temmuz itibarıyla gerçekleşecek haftada veri takviminde, Dallas Fed imalat sanayi endeksi, New York Fed tüketici güven endeksi, toptan eşya stokları, Fed faiz kararı, ABD büyümesi, ADP istihdam raporu, bekleyen konut satışları gibi önemli veriler takip edilecektir.

Avrupa Borsalarında Durum

Avrupa borsaları, geçtiğimiz hafta Almanya dışındaki ülkelerde alım yönünde bir hareket izlerken, gelecek hafta Avro Bölgesi’nde enflasyon ve büyüme verileri dikkate alınacak.

Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz kararları ve Başkadın Lagarde’ın takip eden açıklamaları da yatırımcılar tarafından yakından izlendi. ECB, mevduat faiz oranını yüzde 2, refinansman faizini yüzde 2,15 ve marjinal borçlanma faizini yüzde 2,4 seviyesinde sabit tutma kararı aldı.

Lagarde, küresel ticaret politikalarında belirsizliklerin ve ekonomik büyümeye yönelik risklerin arttığını ifade etti. AB ve ABD arasındaki müzakerelere de dikkat çekerek, bu ticari belirsizliklerin çözülmesinin tüm ekonomik aktörler için olumlu olacağını vurguladı.

Diğer yandan, Avrupa’daki şirketlerin ticaret belirsizliklerinden olumsuz etkiler gördüğü de rapor ediliyor. Peugeot ve Fiat gibi otomotiv markalarının içinde bulunduğu Stellantis Grubu, 2023 yılının ilk yarısında 2,3 milyar avro zarar açıkladı.

Ayrıca, İngiltere, Rusya’nın enerji sektörüne yönelik 137 yeni yaptırım duyurdu. Bu yaptırımların, Rusya’nın petrol gelirlerini azaltması bekleniyor.

Geçen hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,4, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,15 ve İtalya’da MIB 30 endeksi ise yüzde 1,03 değer kazanırken, Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,36 geriledi.

Önümüzdeki hafta veri takviminde, çarşamba Avro Bölgesi ve Almanya’da büyüme, Avro Bölgesi’nde tüketici güven endeksi, perşembe ise işsizlik oranları ve enflasyon verileri takip edilecek.

Asya Borsalarında Gelişmeler

Asya borsaları, geçen hafta pozitif bir seyir izlerken, önümüzdeki hafta ABD ile Çin arasındaki toplantılar ve olası Güney Kore anlaşmaları yatırımcıların dikkatine sunulacak.

Güney Kore Sanayi Bakanı, ABD Ticaret Bakanı ile toplantı yaparak 1 Ağustos tarihine kadar tarife anlaşmalarına ulaşacaklarına dair taahhütte bulundu. Ayrıca Japonya Dışişleri Bakanı, Güney Kore’nin yeni Dışişleri Bakanı ile olan telefon görüşmesinde, iki ülkenin ABD ile birlikte stratejik işbirliğinin önemini vurguladı.

Bu bağlamda, Japonya’da açıklanan verilere göre Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), temmuzda yıllık bazda yüzde 2,9 artış gösterdi. Ancak, çekirdek TÜFE’nin bu oranla aynı seviyelerde kalması, Merkez Bankası’nın (BoJ) yüzde 2 hedefinin aşılmasıyla birlikte para politikası belirsizliklerini gündeme getirebilir.

Çin’de de kömür, alüminyum ve polisilikon gibi ürünlerde bu ay önemli fiyat artışları görüldüğü bildirildi.

Haftalık bazda, Asya borsalarında yükselişler gözlemlendi. Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,67, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,27, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,25 ve Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 4,11 değer kazanmıştır.

Gelecek hafta, Japonya’da sanayi üretimi ve perakende satışlar, Çin’de ise çeşitli PMI verileri açıklanacak.

Yerel Piyasalardaki Gelişmeler

Yurt içinde geçen hafta genel olarak alış yönlü bir seyir gözlemlenirken, BIST 100 endeksi yüzde 2,67 oranında yükselerek 10,642.60 puandan kapanış yaptı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu, güncel politika faizini 300 baz puan düşürerek yüzde 43 seviyesine çekti. Ayrıca, gecelik borç verme ve borçlanma faiz oranlarını da sırasıyla yüzde 46 ve yüzde 41,5’e indirdi.

Türkiye’nin Kredi Notu Artışı

Cuma günü, uluslararası derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu “B1″den “Ba3” seviyesine yükseltmiş ve görünümünü “durağan” olarak belirlemiştir. Bu artışın, başarılı politika yapımının ve ekonomik performansın bir gösterimi olduğu ifade edildi.

Açıklamalarda, Merkez Bankası’nın enflasyon baskılarını azaltma yönündeki çabaları ve yabancı yatırımcıların Türk lirasına olan güveninin artması da yer aldı. Ancak, not görünümünün pozitiften durağana geçişinin, kredi profiline yönelik risklerin dengelediği belirtiliyor.

Fitch Ratings ise Türkiye’nin kredi notunu “BB-” olarak teyit etti. Türkiye’deki politika riskleri ve kredi notunu etkileyen unsurlar değerlendirildiğinde, ülkenin düşük kamu borcu ve dayanıklı bankacılık sektörünün güçlü yönler arasında olduğu ifade edildi.

Dolar/TL paritesi, haftayı önceki kapanışın yüzde 0,4 üzerine 40,5690 seviyesinden tamamladı.

Gelecek hafta yurt içinde işsizlik oranı, ekonomik güven endeksi ve TCMB PPK toplantı özeti gibi önemli veriler izlenecek.

“`