Mutlak Butlan Nedir? CHP Kongresi İçin Konuşulan Siyasette Mutlak Butlan Ne Demek?
“Mutlak butlan” kelime anlamı olarak “tam geçersizlik” veya “koşulsuz hükümsüzlük” anlamına gelir. Arapça kökenli “mutlak” (sınırsız, koşulsuz) ve “butlan” (geçersizlik, hükümsüzlük, boşluk) kelimelerinin birleşimiyle oluşmuştur. Hukuki açıdan mutlak butlan, bir hukuki işlemin en başından itibaren yasaya, kamu düzenine veya genel ahlaka açıkça aykırı olması nedeniyle geçersiz sayılması durumudur. Bu tür işlemler, hukuk sisteminde hiç yapılmamış kabul edilir ve tarafların iradesiyle sonradan geçerli hale getirilemez. Yani, işlem gerçek dünyada gerçekleşmiş olsa bile, taşıdığı ağır sakatlıklar veya temel hukuka aykırılıklar nedeniyle hukuken yok hükmündedir. İşte, CHP Kongresi için konuşulan mutlak butlan ifadesi hakkında detaylı bilgiler
Mutlak Butlan Nedir?
Mutlak butlanın bazı önemli özellikleri ve sonuçları şunlardır:
Baştan İtibaren Geçersizlik: İşlem, yapıldığı andan itibaren geçersizdir ve hukuki sonuç doğurmaz.
Düzeltilemezlik: Mutlak butlanla sakatlanan bir işlem, sonradan düzeltilemez veya geçerli hale getirilemez. İşlemin geçerli olabilmesi için kanunun emredici hükümlerine uygun bir şekilde yeniden yapılması gerekir.
Resen Dikkate Alınma: Mahkemeler, bir uyuşmazlıkta mutlak butlan halinin varlığını kendiliğinden (resen) araştırır ve dikkate alır. Tarafların bunu ileri sürmesine gerek yoktur.
Zamanaşımı Yok: Mutlak butlan, zamanaşımı veya hak düşürücü sürelere tabi değildir. Yani, geçersizlik durumu her zaman ileri sürülebilir çünkü ortada geçerli bir hukuki işlem bulunmadığı için zamanaşımına uğrayacak bir hak doğmaz.
Mutlak Butlan Hangi Durumlarda Uygulanır?
Mutlak butlan, genellikle şu gibi durumlarda söz konusu olur:
- Kurucu Unsurların Eksikliği: Bir hukuki işlemin varlık koşullarının yetersiz veya aykırı olması.
- Emredici Hukuk Kurallarına Aykırılık: Kanunun emredici hükümlerine aykırı olarak yapılan işlemler.
- Kamu Düzenine ve Genel Ahlaka Aykırılık: İşlemin kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olması.
- Ehliyet Eksiklikleri: Ağır akıl hastalığı gibi nedenlerle ayırt etme gücünden tamamen yoksun kişilerin yaptığı işlemler.
- Şekil Eksikliği: Kanun koyucunun zorunlu kıldığı şekil şartlarına uyulmaması (örneğin, tapu işlemlerinde gayrimenkul satış sözleşmesinin resmi şekilde yapılmaması).
CHP Kurtultayı İçin Konuşulan Mutlak Butlan Ne Anlama Gelir?
CHP Kurultayı bağlamında “mutlak butlan” terimi, 4-5 Kasım 2023 tarihli 38. Olağan Kurultay ile 6 Nisan 2025 tarihli 21. Olağanüstü Kurultayı’nın iptali için açılan davalarla gündeme gelmiştir. Davacılar, kurultayların “mutlak butlan” ile sakatlandığını ve bu nedenle “yok hükmünde” olduğunun tespitini talep etmektedir.
Eğer mahkeme, CHP Kurultayı hakkında “mutlak butlan” kararı verirse, kurultaylar hukuken hiç yapılmamış sayılacaktır. Bu durum, mevcut CHP yönetiminin (Özgür Özel ve mevcut MYK, PM üyeleri) görevden alınmasına yol açabilir. Hatta, Kemal Kılıçdaroğlu ve önceki parti meclisi üyelerinin görevlerine iade edilmesi söz konusu olabilir. Böyle bir durumda, partinin yeni ve geçerli bir kurultay yapması gerekebilir. Bazı hukuk çevrelerine göre ise, mahkeme “mutlak butlan” kararı alsa bile, bu kararın yürürlüğe girmesi istinaf ve Yargıtay aşamalarının tamamlanmasından sonra mümkün olacak ve bu süreç en az iki yılı bulabilir.
